Rolling fonları yeni bir yatırım türü olarak karşımıza çıkıyor ancak konsepti oldukça açık. Abonelik yöntemi ile fonlama (subscription funds) olarak da adlandırılan Rolling fonları AngelList tarafından 2020’nin Şubat ayında tanıtıldı ve o tarihten beri katlanarak büyüdü. Rolling Fonları kısaca açıklamak gerekirse sınırlı ortaklıklar olarak yapılandırılır ve her üç ayda bir yeni bir fon yatırımcılara sunulur ancak yeni fonun koşulları eski fonlar ile neredeyse aynı kalır. Fon işlemeye devam ettikçe bu döngü işlemeye devam eder. “Rolling” kavramı ise bu tip fonların fon yöneticileri istediği müddetçe her çeyrekte yatırıma açık olmasına istinaden kullanılır. Rolling fonlarında fon yöneticileri yatırıma başlayabilmek için daha fazla para bulmak zorunda değillerdir çünkü fonlar yatırımcılara sürekli açık kalır. Rolling fonları SEC’nin 506. Maddesine dayanılarak oluşturulmuştur. Bu madde fon yöneticisinin kamuya açık bir şekilde tanıtım yapabilmesine olanak sağlar. Diğer yatırım fonları için ise böyle bir durum söz konusu değildir.
AngelList Platformu AngelList platformu yeni fon yöneticilerine Rolling fonu başlatma fırsatı sunar. Platformun yapısı gerekli tüm yasal belgeleri ve düzenleyici belgeleri; vergi formlarını, pazarlama materyallerini, özel amaçlı araçları ve banka hesaplarını içermektedir. Portfolyo yönetimi yazılımları ise şirket takibi ile birlikte değerleme hizmeti de sunmaktadır. Yatırımcılar için AngelList kontrol panosu her dönem otomatik olarak aboneliklerini yenilemektedir. AngelList sadece akreditasyonlu yatırımcıların yatırım yapmasına izin veriyor ve bu durumun fon yöneticisinin açısından en büyük faydası, platformun akredite yatırımcıların uygunluğunu denetlemesidir.
Tarihe Geçecek Bir Yıl Daha önce eşine rastlanmamış bir pandeminin ortaya çıktığı ve ekonomik olarak yansımaların derinden hissedildiği kısa süre içerisinde 70’ten fazla Rolling fonu AngelList üzerinden oluşturuldu.Bu durum trend Rolling fonlarının daha da yaygınlaşacağını gösteriyor.
Rolling Fonları vs Geleneksel Risk Sermayesi Fonları Rolling fonu ve geleneksel bir risk sermayesi fonu arasındaki farklar gerekli finansman incelenerek bulunabilir. AngelList’e göre bir Rolling fonu yatırıma başlayabilmek için geleneksel risk sermayesi fonlarına göre 4,68 milyon $ daha az sermayeye ihtiyaç duyuyor. Rolling Fonu yatırıma başlayabilmek için çeyrek başına 300.000 $ ile dört yıllık bir yatırım süreci gerektirirken geleneksel risk sermayesi fonları yatırıma başlayabilmek için 5 milyon $ sermaye anlamına gelmektedir. Rolling fonu için ise yatırıma başlanması için gerekli sermaye miktarı sadece 312.000 $. Bir Rolling fonu ile görece küçük bir sermaye ile yatırıma başlanabilir. Fonun bir yıl veya daha fazla sürecek bir zaman aralığında sermayesinin hepsini toplamaya çalışmasına kıyasla her çeyrekte yeni sermaye edinmesinin muazzam avantajları vardır. Rolling fonları risk sermayelerine yatırım fırsatını kaçırmış olan yatırımcılara bir şans sunmaktadır. Bu durum özellikle B2B ve SaaS girişimcilerinin işine yaramaktadır. Rolling fonlarının geleneksel bir risk sermayesine göre çok daha esnek şartlar altında yatırım gerçekleştirmesi ise başka bir avantajı olarak görülebilir. Geleneksel risk sermayesi fonu yöneticileri, kapalı kapılar ardında özel olarak fon toplar, bu yüzden geleneksel risk sermayesi fonları daha tecrübeli yatırımcılara hitap etmektedirler. Geleneksel risk sermayesi fonları genellikle yüksek gelirli bireysel yatırımcı veya aileleri ile kurumsal yatırımcıları içermektedir. Bu durumda bireysel yatırımcıların değerleri minimum 5 milyon$ olmalıdır. Bu yaklaşım yeni ve daha küçük yatırımcıları dışlamaktadır. Yenilikçi ürünler ve hizmetler arayan bir fon modeli için geleneksel risk sermayesi yenilikçi olmayı başaramamaktadır.
Melek Yatırımcılar Bir Rolling fonu diğer risk sermayesi fonlarına göre daha fazla istikrarsızlık yaşayabilir. Bunun sebebi sermayedarların her çeyrekte sermayeye katkı sağlamak zorunda olmasıdır. Ödemeler yapılamadığında sermayedarlar fondan çekilebilirler. Rolling fonları genellikle bu sorunu yatırımcılarıyla bağlılık anlaşması imzalayarak çözmektedir. Yılın sonunda yatırımcı her çeyrekte yatırım yapıp yapmayacağına kendisi karar vermektedir.
Minimum Abonelikler Her Rolling fon yöneticisi minimum abonelik tutarını kendisi belirler. Bazı Rolling fonları 1000$’a kadar inse de bu tip fonlar istisnadır. Genellikle bir Rolling fonunun çeyrek başına minimum abonelik ücreti 6250$ civarıdır. Yıllık abonelik olarak 25.000$’a denk gelir. Başka fonlar farklı abonelik ücretleri de talep edebilir.
Rolling Fon İstikrarsızlığı Bir Rolling fonunun diğer risk sermayesi fonlarına göre daha fazla istikrarsızlık yaşayabileceğini aklınızda bulundurmalısınız. Bunun sebebi ise sermayedarların her çeyrekte sermayeye katkı sağlamak zorunda olmasıdır. Ödemeler yapılamadığında sermayedarlar fondan çekilebilir. Çoğu Rolling fonu bu sorunu yatırımcılarıyla genellikle bir yıl olmak üzere bağlılık anlaşması imzalayarak çözüyorlar. Yılın sonunda yatırımcı her çeyrekte yatırım yapıp yapmayacağına kendisi karar veriyor.
Gelecek Çağımız bir bozulma çağıdır. Rolling fonlarının gelişi ile bozulacak ve işlevini eskisi gibi yerine getiremeyecek olan ise geleneksel risk sermayeleri olacaktır. Rolling fonlarının bir game-changer olduğu kuşkusuz. Geleneksel yatırım fonları belki Seri A yatırımlarında Rolling fonları tarafından çok etkilenmeyecekler ama özellikle erken aşama yatırımlarda Rolling fonlarının etkisini göstereceğinden emin olabiliriz. Rolling fonları yeni yatırım yolları açtığı için daha çok startup erken aşama yatırıma daha kolay erişebilecek. Risk sermayesi ortamı merkeziyetsizleşmeye devam ederken, Rolling fonları bu ortamdan kendi payına düşeni alacaklardır.
Yazar: Gustavo Souza